Nghị quyết số 05/2025: Nhà đầu tư crypto Việt cần lưu ý gì về thuế, quyền sở hữu và giao dịch?

Ngày 09/09/2025, Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa, đánh dấu bước ngoặt trong việc hợp pháp hóa và quản lý tiền mã hóa tại Việt Nam. Với thời gian thí điểm 5 năm, nghị quyết này không chỉ tạo khung pháp lý cho tài sản số mà còn mở ra cơ hội và thách thức cho nhà đầu tư crypto. Dưới đây là 5 điều nhà đầu tư crypto Việt cần lưu ý để tận dụng cơ hội và tuân thủ quy định.

1. Quyền tự do giao dịch, nhưng phải trên sàn được cấp phép

Theo Điều 7, khoản 1 của Nghị quyết số 05, nhà đầu tư (cả trong nước và nước ngoài) có quyền mở tài khoản tại các tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa được Bộ Tài chính cấp phép để lưu ký, mua bán tài sản số. Tuy nhiên, đây không phải nghĩa vụ bắt buộc. Điều này có nghĩa là bạn có thể tiếp tục nắm giữ tài sản mã hóa mà không cần mở tài khoản trên sàn được cấp phép.

Tuy nhiên, nếu bạn muốn giao dịch (mua, bán, chuyển nhượng), Điều 7, khoản 2 quy định rõ: sau 6 tháng kể từ khi sàn đầu tiên được cấp phép, mọi giao dịch tài sản mã hóa tại Việt Nam phải thực hiện qua các sàn được cấp phép. Giao dịch ngoài hệ thống chính thức có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Lưu ý: Theo dõi thời điểm sàn giao dịch đầu tiên được cấp phép để đảm bảo tuân thủ quy định.

2. Phạm vi điều chỉnh “tại Việt Nam” cần được làm rõ

Nghị quyết 05 giới hạn phạm vi điều chỉnh là “tại Việt Nam” (Điều 1, Điều 2), nghĩa là các cá nhân không sinh sống tại Việt Nam (ví dụ: người Việt sống ở nước ngoài) không chịu sự điều chỉnh của nghị quyết này.

Tuy nhiên, khái niệm “tại Việt Nam” chưa được diễn giải rõ, gây mơ hồ về việc liệu quy định áp dụng dựa trên:

• Hiện diện thực tế trên lãnh thổ Việt Nam.
• Sử dụng IP Việt Nam khi truy cập các nền tảng quốc tế.

Điều này có thể ảnh hưởng đến nhà đầu tư sử dụng các sàn giao dịch nước ngoài như Binance hay Coinbase. Để tránh rủi ro pháp lý, bạn nên:

• Chờ hướng dẫn cụ thể từ Bộ Tài chính.
• Chuyển tài sản về các sàn được cấp phép tại Việt Nam khi quy định có hiệu lực.

3. Sàn giao dịch tập trung (CEX) chịu quản lý chặt chẽ

Nghị quyết 05 đưa các sàn giao dịch tập trung (CEX) vào khung pháp lý nghiêm ngặt, với các điều kiện cấp phép khắt khe:

• Vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ VND.
• Ít nhất 35% vốn do các tổ chức tài chính lớn (ngân hàng, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, công ty bảo hiểm, hoặc doanh nghiệp công nghệ) góp.
• Tuân thủ quy định về an toàn thông tin và chống rửa tiền.

Đối với nhà đầu tư, điều này có nghĩa là bạn chỉ được giao dịch trên các sàn được Bộ Tài chính cấp phép. Các sàn quốc tế không được cấp phép sẽ không hợp pháp tại Việt Nam sau thời điểm quy định. Hãy:

• Kiểm tra danh sách sàn được cấp phép trên cổng thông tin của Bộ Tài chính.
• Chuyển tài sản từ ví cá nhân hoặc sàn quốc tế về sàn được cấp phép để đảm bảo quyền lợi pháp lý.

4. Lưu ký tài sản mã hóa: Quyền tự do nhưng cần thận trọng

Theo Điều 3, khoản 6 và Chương 3 của Nghị quyết 05, việc lưu ký tài sản mã hóa được định nghĩa nhưng không bắt buộc nhà đầu tư cá nhân phải lưu trữ trên sàn được cấp phép.

Chiếu theo Hiến pháp 2013 và Bộ luật Dân sự 2015, quyền sở hữu tài sản (bao gồm quyền chiếm hữu, sử dụng, và định đoạt) của bạn được bảo hộ. Điều này cho phép bạn tự lưu trữ tài sản mã hóa trên ví cá nhân (ví dụ: ví lạnh hoặc ví nóng).

Tuy nhiên, để được bảo vệ pháp lý đầy đủ (đặc biệt trong giao dịch), tài sản mã hóa nên được lưu ký trên các sàn được cấp phép. Ngoài ra, các hoạt động trong lĩnh vực DeFi (tài chính phi tập trung) như staking, farming, hay airdrop vẫn nằm trong “vùng xám” pháp lý. Vì vậy:

• Cân nhắc sử dụng ví cá nhân an toàn nếu không giao dịch thường xuyên.
• Chờ văn bản hướng dẫn bổ sung để hiểu rõ hơn về quy định đối với DeFi.

5. Thuế thu nhập từ tài sản mã hóa

Theo Điều 4, khoản 9 của Nghị quyết 05, thuế áp dụng cho giao dịch tài sản mã hóa tương tự như chứng khoán, với mức thuế 0,1% giá trị chuyển nhượng khi bán tài sản (theo Điều 16, Thông tư 92/2015/TT-BTC).

Ví dụ:

• Bạn mua Bitcoin trị giá 100 triệu VND: chưa phát sinh thuế.
• Bạn bán Bitcoin với giá 100 triệu VND: phải nộp thuế 100.000 VND (0,1%).

Lưu ý quan trọng:

• Thuế chỉ áp dụng từ khi có văn bản hướng dẫn của Bộ Tài chính (Điều 17, khoản 1d), không áp dụng truy thu cho các giao dịch trước đó.

• Các nguồn thu nhập khác (như staking, airdrop, hoặc farming) chưa được quy định rõ, có thể cần văn bản bổ sung.

Nhà đầu tư nên chuẩn bị:

• Theo dõi văn bản hướng dẫn về thuế từ Bộ Tài chính.
• Ghi chép lịch sử giao dịch để báo cáo thuế khi cần.

Nghị quyết số 05/2025: Hành trang cho nhà đầu tư crypto Việt

Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP được xem là một bước tiến lớn trong tiến trình hợp pháp hóa thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam. Văn bản này không chỉ mở ra cơ hội cho nhà đầu tư mà còn đặt ra những yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt hơn. Theo đó, nhà đầu tư crypto cần lưu ý chỉ thực hiện giao dịch trên các sàn được cấp phép sau thời điểm quy định; thường xuyên theo dõi các văn bản hướng dẫn chi tiết từ Bộ Tài chính để nắm rõ quy định liên quan đến thuế cũng như các hoạt động DeFi; đồng thời chủ động chuyển tài sản về hệ thống chính thức để được hưởng sự bảo vệ pháp lý.