Tổng thống Donald Trump công bố thuế đối ứng, Việt Nam chịu 46%

Chiều ngày 02/04 tại Mỹ (rạng sáng 03/04 giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố các mức thuế đối ứng lên toàn bộ các quốc gia trên thế giới. Mức thuế ít nhất là 10% đối với hầu hết mọi hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Trong đó Việt Nam chịu tới 46%. Chính sách này ngay lập tức gây sóng gió trên thị trường tài chính và hàng hóa toàn cầu.

Bối cảnh nền kinh tế toàn cầu

Trước khi Trump áp thuế mới, kinh tế toàn cầu được dự báo tăng trưởng ở mức “ổn định nhưng không ấn tượng”, khoảng 3,2% trong năm 2025 theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Sau đại dịch COVID-19 và cuộc chiến ở Ukraine, lạm phát toàn cầu đã giảm từ mức đỉnh nhưng vẫn ở mức cao hơn mục tiêu 2%. Các ngân hàng trung ương lớn như FED và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đang trong giai đoạn chống lạm phát, với lãi suất duy trì ở mức cao để kiềm chế giá cả.

Các nền kinh tế lớn như Mỹ và Trung Quốc vẫn là động lực chính, nhưng châu Âu (đặc biệt là Đức và Pháp) cho thấy dấu hiệu suy yếu do bất ổn chính trị và giảm đầu tư. Trung Quốc đối mặt với nhu cầu nội địa yếu và phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu.

Trước thuế quan mới, Mỹ và Trung Quốc đã duy trì căng thẳng thương mại từ thời kỳ đầu của Trump (2017-2021) và dưới thời Biden. Các mức thuế hiện hành từ giai đoạn trước vẫn áp dụng lên hàng hóa Trung Quốc, khiến Trung Quốc chuyển hướng xuất khẩu sang EU, Mexico, và Việt Nam.

Mỹ, với vai trò nền kinh tế lớn nhất, đã tạo ra sự bất ổn khi Trump đe dọa áp thuế mới, khiến các đối tác thương mại lớn như Trung Quốc, Canada, Mexico, và EU chuẩn bị đối phó.

Chính sách thuế đối ứng trung bình cao nhất trong hơn 1 thế kỷ qua

Tại Vườn hồng trong Nhà Trắng ngày 02/04, Tổng thống Donald Trump đã công bố áp thuế cơ sở 10% đối với toàn bộ hàng nhập khẩu vào Mỹ, có hiệu lực từ ngày 05/04.

Ngoài ra, Mỹ áp dụng chính sách thuế đối ứng với hàng chục quốc gia có thặng dư thương mại lớn nhất, bắt đầu từ 09/04. Thuế đối ứng này bằng một nửa mức thuế mà các quốc gia đó áp lên hàng hóa Mỹ.

Chính sách này ngay lập tức gây sóng gió trên thị trường tài chính và hàng hóa toàn cầu, chi tiết chính sách như sau:

• Áp dụng thuế nhập khẩu 10% với toàn bộ hàng nhập khẩu vào Mỹ, từ ngày 5/4.
• Mỹ sẽ áp thuế 25% với ô tô nhập khẩu và thuế đối ứng với mọi quốc gia.
• Trung Quốc đối mặt với mức thuế 34% (thêm với 20% thuế công bố trước đó, tổng cộng là 54%, có hiệu lực từ 9/4), Liên minh châu Âu (EU) 20%, Việt Nam 46%, và Đài Loan (Trung Quốc) 32%…
• Canada và Mexico không nằm trong danh sách bị Mỹ áp thuế đối ứng lần này. Tuy nhiên, mức thuế này sẽ có hiệu lực khi thuế suất 25% hiện tại đối với hai quốc gia này bị đình chỉ. Mức thuế 25% trước đó được áp dụng dựa trên cáo buộc rằng Canada và Mexico không kiểm soát được dòng chảy tội phạm và ma túy vào Mỹ.

Trump nói thêm, các nước muốn được miễn trừ khỏi chính sách thuế đối ứng của Mỹ nên thay đổi chính sách thương mại với cường quốc này.

Trump gọi đây là “tuyên bố về sự độc lập kinh tế” của Mỹ, với các mục tiêu chính:

• Khuyến khích các công ty đưa nhà máy và việc làm trở lại Mỹ.
• Ông dự đoán chính sách này sẽ mang về 6.000 tỷ USD, dùng để giảm thuế thu nhập và trả nợ quốc gia.
• Đáp trả các quốc gia áp thuế cao hoặc có chính sách thương mại mà Mỹ coi là bất lợi.

Thị trường tài chính lao đao

Thị trường chứng khoán Mỹ giảm mạnh trong phiên giao dịch sau giờ đóng cửa. Chỉ số S&P 500 ETF giảm 2,2%, phản ánh lo ngại về chi phí nhập khẩu tăng cao và áp lực lạm phát. Chỉ số Nasdaq-100, vốn tập trung vào các công ty công nghệ phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu, giảm mạnh hơn với mức 3,3%.

Các nhà đầu tư lo ngại rằng thuế quan sẽ làm gián đoạn chuỗi cung ứng, đặc biệt với các mặt hàng như linh kiện điện tử từ Trung Quốc và Đài Loan (Trung Quốc).

Hai quỹ ETF theo dõi thị trường chứng khoán Việt Nam sụt giảm mạnh sau thông tin thuế quan mới. Quỹ VanEck Vietnam ETF (420 triệu USD) giảm 3,2% trong giao dịch ngoài giờ, trong khi Global X MSCI Vietnam ETF (11 triệu USD) giảm tới 6,5%.

Trái ngược với chứng khoán, giá vàng (tài sản trú ẩn an toàn) tăng vọt gần 20 USD, chạm mức 3.140 USD/ounce vào sáng 3/4. Rạng sáng có lúc vàng lên đỉnh cao mới, gần 3.160 USD/ounce.

Giá dầu cũng tăng, với dầu WTI leo hơn 0,7% lên 71,7 USD/thùng, do lo ngại về chi phí vận chuyển và sản xuất tăng khi thuế quan áp lên Canada và Mexico – hai nguồn cung dầu lớn cho Mỹ.

Trong khi đó, đồng USD chịu áp lực giảm mạnh, với chỉ số DXY mất gần 0,4%, xuống 103,86 điểm. Sự suy yếu này phản ánh tâm lý e ngại rằng chính sách bảo hộ của Trump có thể làm tổn hại vị thế kinh tế Mỹ trong dài hạn.

Những biến động này cho thấy thị trường đang phản ứng mạnh mẽ với sự bất định mà chính sách thuế quan mang lại. Các nhà đầu tư và doanh nghiệp đang cố gắng đánh giá liệu đây là đòn đe dọa để buộc các nước nhượng bộ, hay là bước khởi đầu cho một cuộc chiến thương mại toàn diện.

Thị trường tiền điện tử chịu áp lực lớn

Chính sách thuế quan của Trump cũng khiến thị trường tiền điện tử biến động mạnh. Bitcoin (BTC) ban đầu tăng lên 88.500 USD khi Trump phát biểu, nhưng nhanh chóng lao dốc xuống mức 85.100 USD trước khi tiếp tục giảm sâu hơn. Theo dữ liệu từ Coingecko, BTC hiện giao dịch ở mức 82.500 USD, giảm 3,2% trong 24 giờ qua.

Ethereum (ETH) mất 6,4%, giao dịch ở mức 1.788 USD sau khi đạt 1.957 USD trước đó. Solana (SOL) giảm 6,8% xuống 118 USD, trong khi BNB mất 3,8% còn 587 USD. XRP giảm 5,6% còn 2,02 USD, trong khi Dogecoin (DOGE) giảm 5,5% xuống 0,1635 USD.

Nhà đầu tư đã tỏ ra thận trọng với các tài sản rủi ro trong nhiều tuần qua do lo ngại về chính sách thuế của Trump. Dù ban đầu phản ứng tiêu cực, nhưng sự rõ ràng trong chính sách có thể giúp giảm bớt tình trạng bất ổn trên thị trường trong thời gian tới.

Tác động dài hạn đến nền kinh tế toàn cầu

Các quốc gia bị ảnh hưởng có thể sẽ đáp trả bằng thuế quan tương ứng, dẫn đến một cuộc chiến thương mại leo thang. Canada và EU đã phát tín hiệu về các biện pháp trả đũa, trong khi Trung Quốc có thể tiếp tục giảm giá đồng Nhân dân tệ để hỗ trợ xuất khẩu, làm gia tăng căng thẳng tiền tệ.

Với các mức thuế vừa công bố, trong trung hạn, giá hàng hóa tiêu dùng toàn cầu, từ điện tử đến thực phẩm, dự kiến sẽ tăng do chi phí nhập khẩu leo thang ở hầu khắp các nước.

Các nước phụ thuộc vào xuất khẩu sang Mỹ có thể chứng kiến tăng trưởng kinh tế chậm lại nếu không tìm được thị trường thay thế. Ngược lại, các quốc gia ít bị ảnh hưởng trực tiếp, như Nga hay một số nước Nam Mỹ, có thể hưởng lợi tạm thời từ việc lấp chỗ trống trong chuỗi cung ứng.

Trong ngắn hạn, một số ngành như thép, ô tô nội địa có thể hưởng lợi từ việc hàng nhập khẩu trở nên đắt đỏ. Tuy nhiên, các nhà kinh tế cảnh báo rằng lợi ích này sẽ bị lu mờ bởi chi phí tăng cao cho người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ.

Về dài hạn, nếu các nước trả đũa mạnh mẽ, xuất khẩu của Mỹ – đặc biệt là nông sản và năng lượng – sẽ bị tổn thương. Các bang sản xuất lớn như Texas (dầu mỏ) hay Iowa (nông nghiệp) có thể chịu thiệt hại nặng nề.

Hơn nữa, sự bất định từ chính sách thuế quan có thể khiến các doanh nghiệp trì hoãn đầu tư, làm suy yếu động lực tăng trưởng mà ông Trump kỳ vọng. Điều này có thể kéo theo chiến tranh thương mại leo thang trong năm 2025.

Chính sách thuế đối ứng của Tổng thống Donald Trump, với mức thuế 46% áp lên Việt Nam, không chỉ là một thách thức mà còn là lời cảnh báo cho các quốc gia phụ thuộc vào xuất khẩu sang Mỹ. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang bất ổn, Việt Nam cần nhanh chóng điều chỉnh chiến lược để giảm thiểu tác động tiêu cực. Đồng thời ngành tiền điện tử toàn cầu cũng lao đao với sự giảm mạnh sau công bố này của Trump.

Nhà đầu tư cần nghiên cứu và điều chỉnh chiến lược phù hợp trước khi đưa ra quyết định đầu tư trong tình hình kinh tế bất ổn hiện nay. Bạn có suy nghĩ gì về chính sách thuế mới của Trump? Hãy để lại bình luận cho chúng tôi tại đây?